Κοιλιακή ταχυκαρδία ονομάζεται μία ταχυκαρδία που προέρχεται από τη δεξιά ή την αριστερή κοιλία, δηλαδή τις κατώτερες κοιλότητες της καρδιάς που είναι υπεύθυνες για την εξώθηση του αίματος προς το υπόλοιπο σώμα.

Κοιλιακή ταχυκαρδία μπορεί να παρουσιασθεί σε άτομα χωρίς υποκείμενη καρδιακή πάθηση (ιδιοπαθής κοιλιακή ταχυκαρδία), αλλά και σε άτομα με συνοδό καρδιοπάθεια.

Οι θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση ασθενών με κοιλιακή ταχυκαρδία είναι η εμφύτευση απινιδωτή, τα αντιαρρυθμικά φάρμακα και η κατάλυση. Σε πολλές περιπτώσεις ασθενών επιλέγεται συνδυασμός κάποιων ή και των τριών από τις προαναφερθείσες θεραπείες.

Η κατάλυση της κοιλιακής ταχυκαρδίας διενεργείται σε ασθενείς με υποτροπιάζοντα επεισόδια κοιλιακής ταχυκαρδίας παρά τη θεραπεία με αντιαρρυθμικά φάρμακα.

Σε ασθενείς χωρίς υποκείμενη καρδιοπάθεια, σκοπός της επέμβασης είναι η εντόπιση της εστίας που ευθύνεται για την πρόκληση της ταχυκαρδίας και ο καυτηριασμός αυτής με βλάβες υψίσυχνου ρεύματος.

Σε ασθενείς με υποκείμενη καρδιοπάθεια, ο συνήθης μηχανισμός εμφάνισης της ταχυκαρδίας είναι η δημιουργία βραχυκυκλώματος σε περιοχές της καρδιάς που έχουν αντικατασταθεί από ουλώδη ιστό συνεπεία μυοκαρδιοπάθειας ή παλαιότερου εμφράγματος μυοκαρδίου. Σε αυτή την ομάδα ασθενών, η κατάλυση περιλαμβάνει τη χορήγηση βλαβών στην περιφέρεια ή εντός της περιοχής του ουλώδους ιστού με στόχο τον καυτηριασμό των παθολογικών ηλεκτρικών κυκλωμάτων που πυροδοτούν την εμφάνιση της κοιλιακής ταχυκαρδίας.

Η εξέταση γίνεται στο ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο με τον ασθενή σε ύπτια θέση. Μετά από καθαρισμό των μηροβουβωνικών πτυχών (άνω τμήμα της εσωτερικής επιφάνειας των μηρών), η περιοχή καλύπτεται με αποστειρωμένο κάλυμμα για την αποφυγή λοιμώξεων. Μετά από τοπική αναισθησία στην περιοχή, σε επιφάνεια περίπου 2 τετραγωνικών εκατοστών, τοποθετούνται πλαστικοί σωλήνες (θηκάρια) διαμέσου των οποίων ειδικοί λεπτοί καθετήρες προωθούνται στην καρδιά. Η μετακίνηση των καθετήρων και η τοποθέτησή τους σε ειδικά σημεία στην καρδιά ελέγχεται με ακτινοσκόπηση και είναι ανώδυνη.

Στη συνέχεια, ο καθετήρα κατάλυσης μετακινείται στο εσωτερικό καρδιάς και σταδιακά σχηματίζεται μία τρισδιάσταση απεικόνισή της με τη χρήση εξειδικευμένου συστήματος ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης και μέσω κατάλληλου λογισμικού σε υπολογιστή (εικόνα).

Εικόνα: Χαρτογράφηση αριστερής κοιλίας στη διάρκεια κατάλυσης κοιλιακής ταχυκαρδίας. Με κόκκινο χρώμα απεικονίζεται περιοχή ουλής.

Στην επιφάνεια της τρισδιάστατης εικόνας της καρδιάς προβάλλονται οι περιοχές του μυκαρδίου που έχουν αντικατασταθεί από ουλώδη ιστό. Στην περιφέρεια αλλά και στο εσωτερικό των περιοχών αυτών χορηγούνται βλάβες με στόχο την κατάλυση των παθολογικών ηλεκτρικών κυκλωμάτων που πυροδοτούν τις αρρυθμίες.

Σε περιπτώσεις ασθενών χωρίς υποκείμενη καρδιοπάθεια, επιχειρείται η ανεύρεση της εστίας προέλευσης της αρρυθμίας συνήθως με τη βοήθεια συστήματος χαρτογράφησης. Μετά τον εντοπισμό της εστίας προέλευσης της αρρυθμίας, ακολουθεί ο καυτηριασμός της με χορήγηση βλαβών υψίσυχνου ρεύματος. Στη διάρκεια των βλαβών ο ασθενής θα πρέπει να αποφεύγει τις βαθιές εισπνοές, ενώ μπορεί να αισθάνεται ένα ήπιο κάψιμο στην περιοχή του θώρακα.

Η επέμβαση κρίνεται επιτυχής όταν δεν είναι δυνατή η εκ νέου πρόκληση της ταχυκαρδίας μετά τις χορηγηθείσες βλάβες. Μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης αφαιρούνται οι καθετήρες και τα θηκάρια, ασκείται πίεση για 20 περίπου λεπτά στα σημεία παρακέντησης στους μηρούς και στη συνέχεια τοποθετείται πιεστική περίδεση για μερικές ώρες. Ο ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο την επομένη της επέμβασης.

Τα ποσοστά επιτυχίας της επέμβασης κατάλυσης σε ασθενείς χωρίς υποκείμενη καρδιοπάθεια υπερβαίνουν το 85%. Σε ασθενείς με υποκείμενη καρδιοπάθεια τα ποσοστά επιτυχίας είναι περίπου 70%.

Η πιθανότητα εμφάνισης των επιπλοκών κατά την επέμβαση κατάλυσης (ablation) της κοιλιακής ταχυκαρδίας κυμαίνεται περίπου στο 1% και είναι μεγαλύτερη μεταξύ των ασθενών με υποκείμενη καρδιοπάθεια. Οι πιθανές επιπλοκές είναι βλάβη στο σημείο της φλεβικής παρακέντησης, συλλογή αίματος γύρω από την καρδιά (επιπωματισμός) και εγκεφαλικό επεισόδιο. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οι επιπλοκές αντιμετωπίζονται μετά από μικρή παράταση της νοσηλείας του ασθενούς στο νοσοκομείο.

Ποια είναι η μέση διάρκεια της επέμβασης
Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 3-4 ώρες.

Στη διάρκεια της επέμβασης ο ασθενής λαμβάνει γενική αναισθησία;
Στη διάρκεια της επέμβασης ο ασθενής βρίσκεται σε ύπνωση (όχι γενική αναισθησία), ενώ για τις παρακεντήσεις των αγγείων χρησιμοποιείται τοπική αναισθησία.

Ποια είναι η διάρκεια νοσηλείας του ασθενή που υποβάλλεται σε επέμβαση κατάλυσης;
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι ασθενείς εξέρχονται από το νοσοκομείο την επομένη της επέμβασης.