Καρδιακή Ανάταξη

Τι είναι η καρδιακή ανάταξη;
Ο όρος καρδιακή ανάταξη χρησιμοποιείται για κάθε θεραπεία που εφαρμόζεται προκειμένου να τερματισθεί μία παθολογική ταχυκαρδία και να επανέλθει ο φυσιολογικός ρυθμός της καρδιάς. Η καρδιακή ανάταξη μπορεί να γίνει είτε φαρμακευτικά είτε με χορήγηση ηλεκτρικού ρεύματος (απινίδωση).

Η φαρμακευτική ανάταξη γίνεται μετά από εισαγωγή του ασθενούς σε νοσοκομείο και χορήγηση φαρμάκων από του στόματος ή συνηθέστερα ενδοφλεβίως.

Η ηλεκτρική ανάταξη γίνεται είτε σε επείγουσα βάση για ανάταξη απειλητικών για τη ζωή ταχυκαρδιών οι οποίες προκαλούν απώλεια συνείδησης του ασθενή, είτε προγραμματισμένα για ανάταξη κυρίως επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής ή πτερυγισμού.

Περιγραφή ηλεκτρικής ανάταξης
Οι προγραμματισμένες ηλεκτρικές ανατάξεις γίνονται σε νοσοκομειακό περιβάλλον (ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο, μονάδα εντατικής θεραπείας, αίθουσα ανάνηψης ή ειδικά διαμορφωμένος χώρος σε κλινική) παρουσία καρδιολόγου, νοσηλεύτριας και ενδεχομένως αναισθησιολόγου. Η χορήγηση ρεύματος γίνεται συνήθως με δύο ειδικά αυτοκόλλητα τα οποία προσκολλώνται σε συγκεκριμένες θέσεις στη ράχη και στο θώρακα του ασθενή. Τα αυτοκόλλητα συνδέονται μέσω καλωδίων με ένα εξωτερικό απινιδωτή από τον οποίο γίνεται η ελεγχόμενη χορήγηση ηλεκτρικού ρεύματος προκαθορισμένης ενέργειας (απινίδωση). Η απινίδωση γίνεται μετά από ύπνωση του ασθενή με ενδοφλέβια χορήγηση αναισθητικού φαρμάκου. ΔΕΝ απαιτείται γενική αναισθησία του ασθενή. Ο ασθενής ξυπνά μετά από μερικά λεπτά και εξέρχεται από το νοσοκομείο εντός της ίδιας ημέρας.

Σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται προγραμματισμένη καρδιακή ανάταξη;
Α. Ανάταξη κολπικής μαρμαρυγής ή κολπικού πτερυγισμού

Οι ακόλουθες ομάδες ασθενών με κολπική μαρμαρυγή/πτερυγισμό μπορούν να υποβληθούν με ασφάλεια σε ανάταξη:

• Σαφής έναρξη αρρυθμίας εντός 48 ωρών
• Διάρκεια επεισοδίου μεγαλύτερη από 48 ώρες σε ασθενή όμως που λαμβάνει συνεπή αντιπηκτική αγωγή τις τελευταίες 4 εβδομάδες (κουμαρινικά αντιπηκτικά με μετρήσεις INRμεταξύ 2-3 ή νταμπιγκατράνη χωρίς απώλεια δόσης/δόσεων)
• Διάρκεια επεισοδίου μεγαλύτερη από 48 ώρες αλλά απουσία θρόμβου σε διοισοφάγειο υπερηχογράφημα (link).

Β. Ανάταξη κοιλιακής ταχυκαρδίας η οποία είναι ανεκτή από τον ασθενή

Ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας της ηλεκτρικής ανάταξης;
Η ηλεκτρική ανάταξη εξασφαλίζει τον τερματισμό παθολογικών ταχυκαρδιών σε φυσιολογικό φλεβοκομβικό ρυθμό σε ποσοστό μεγαλύτερο από 90-95%. Τα ποσοστά είναι μικρότερα στις ακόλουθες υποομάδες ασθενών

• Ασθενείς που παραμένουν συνεχώς σε κολπική μαρμαρυγή για μεγάλο χρονικό διάστημα (> 1 έτος)
• Ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και διατεταμένο αριστερό κόλπο (> 50 mm)
• Ασθενείς που δε λαμβάνουν αντιαρρυθμικά φάρμακα
• Ιδιαίτερα παχύσαρκοι ασθενείς

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η ηλεκτρική ανάταξη, παρόλο που χρησιμοποιείται για τον τερματισμό των παθολογικών ταχυκαρδιών, δε θεραπεύει τις αρρυθμίες, ούτε προλαμβάνει την εμφάνιση νέων επεισοδίων μαρμαρυγής ή πτερυγισμού.

Πρακτικά θέματα σχετικά με την ηλεκτρική ανάταξη

• Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ηλεκτρική ανάταξη θα πρέπει να είναι νηστικοί για τουλάχιστον 6 ώρες πριν από την ανάταξη.
• Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ηλεκτρική ανάταξη θα πρέπει να αποφύγουν την οδήγηση για διάστημα 24 ωρών ώστε να απομακρυνθεί πλήρως η επίδραση των αναισθητικών φαρμάκων.
• Μετά την ηλεκτρική ανάταξη μπορεί να υπάρχει ένας ήπιος ερεθισμός στην περιοχή που είχαν τοποθετηθεί τα αυτοκόλλητα ή μία ήπια ευαισθησία στην περιοχή των θωρακικών μυών.
• Μετά την ανάταξη κολπικής μαρμαρυγής ή πτερυγισμού ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει θεραπεία με αντιπηκτικά φάρμακα ή/και θεραπεία με αντιαρρυθμικά φάρμακα για να αποφευχθεί νέο επεισόδιο αρρυθμίας στο μέλλον.