Αντιαρρυθμικά φάρμακα - ναι μεν αλλά....

Τα αντιαρρυθμικά φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των διαταραχών του καρδιακού ρυθμού και χορηγούνται είτε από του στόματος, είτε ενδοφλεβίως.

Στις επόμενες παραγράφους θα παρουσιάσουμε πληροφορίες σχετικά με τα ευρέως χορηγούμενα από του στόματος αντιαρρυθμικά φάρμακα.

Αμιωδαρόνη – τι πρέπει να γνωρίζετε;
Η αμιωδαρόνη είναι το πιο αποτελεσματικό αντιαρρυθμικό φάρμακο για τη θεραπεία ασθενών με κολπική μαρμαρυγή. Σε ενδοφλέβια μορφή χρησιμοποιείται για τον τερματισμό της κολπικής μαρμαρυγής σε φλεβοκομβικό ρυθμό, με τον κύριο περιορισμό της καθυστερημένης δράσης. Από του στόματος χορηγείται για την πρόληψη των υποτροπών της κολπικής μαρμαρυγής και τη διατήρηση του φυσιολογικού φλεβοκομβικού ρυθμού. Επιπλέον, η αμιωδαρόνη είναι αποτελεσματική για τη θεραπεία όλων σχεδόν των τύπων υπερκοιλιακών και κοιλιακών ταχυκαρδιών.

Βασικό μειονέκτημα της αμιωδαρόνης είναι οι ανεπιθύμητες ενέργειες της και ο αυξημένος κίνδυνος τοξικότητας. Συγκεκριμένα οι συνηθέστερες ανεπιθύμητες ενέργειες με τα αντίστοιχα ποσοστά και συμπτώματα εμφάνισης παρουσιάζονται στον επόμενο πίνακα:

Σύστημα – όργανο	Συχνότητα	Ανεπιθύμητη ενέργεια -συμπτώματα
Πνεύμονες	2%	Πνευμονική ίνωση – Δύσπνοια, βήχας
Γαστρεντερικό	30%	Ναυτία, ανορεξία, δυσκοιλιότητα
Ήπαρ	<3%	Ηπατίτιδα – κίρρωση
Θυρεοειδής	4-22% 2-12%	Υποθυρεοειδισμός Υπερθυρεοειδισμός
Δέρμα	25-75% <10%	Φωτοευαισθησία Δυσχρωμία
Νευρικό σύστημα	3-30%	Αταξία, παραισθησίες, περιφερική πολυνευροπάθεια, διαταραχές μνήμης και τρόμος
Οφθαλμοί	<1% >90%	Οπτική νευροπάθεια Φωτοφοβία, θολή όραση και εναποθέσεις στο σκληρό χιτώνα
Καρδιαγγειακό	5% <1%	Βραδυκαρδία και κολποκοιλιακός αποκλεισμός Προαρρυθμία

Οι ασθενείς που βρίσκονται υπό αγωγή με αμιωδαρόνη θα πρέπει να υποβάλλονται στον ακόλουθο έλεγχο ρουτίνας

• Εργαστηριακός έλεγχος ηπατικής λειτουργίας – κάθε 6 μήνες
• Εργαστηριακός έλεγχος θυρεοειδικής λειτουργίας – κάθε 6 μήνες
• Ακτινογραφία θώρακος – κάθε έτος
• Οφθαλμολογική εκτίμηση – κάθε 6 μήνες
• Έλεγχος πνευμονικής λειτουργίας με δοκιμασία διάχυσης και πιθανώς αξονική τομογραφία – επί ανεξήγητου βήχα ή δύσπνοιας ή επί κλινικής υποψίας ή επί παθολογικών ευρημάτων στην ακτοογραφία θώρακα.

Αναστολείς διαύλων ασβεστίου – τι πρέπει να γνωρίζετε;
Οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου που χρησιμοποιούνται για αντιαρρυθμική δράση είναι κυρίως η βεραπαμίλη και η διλτιαζέμη.

Έχουν θέση στην αντιμετώπιση των υπερκοιλιακών ταχυκαρδιών καθώς και στην ελάττωση της καρδιακής συχνότητας σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή.

Τα φάρμακα αυτά αποφεύγονται σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, ενώ έχουν θέση στην αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου και της αρτηριακής υπέρτασης.

Κύριες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η βραδυκαρδία, το οίδημα των σφυρών (αστράγαλοι) και η δυσκοιλιότητα.

Βήτα αναστολείς – τι πρέπει να γνωρίζετε;
Oι κύριοι βήτα αναστολείς που έχουν τεκμηριωμένη αντιαρρυθμική δράση είναι: η ατενολόλη, η βεταξολόλη, η βισοπρολόλη, η καρβεδιλόλη, η μετοπρολόλη, η προπρανολόλη.

Οι βήτα αναστολείς έχουν θέση στη θεραπεία των υπερκοιλιακών και κοιλιακών ταχυκαρδιών και είναι τα μόνα αντιαρρυθμικά φάρμακα τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την έκβαση των ασθενών και το προσδόκιμο επιβίωσης. Εκτός από την αντιαρρυθμική τους δράση, έχουν θέση στη θεραπεία της στεφανιαίας νόσου, της υπέρτασης και της καρδιακής ανεπάρκειας.

Κύριες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η κόπωση, βραδυκαρδία, και η υπόταση.

Προπαφαινόνη – τι πρέπει να γνωρίζετε;
Η προπαφαινόνη είναι ένα αντιαρρυθμικό φάρμακο που χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία των υπερκοιλιακών ταχυκαρδιών. Χρησιμοποιείται ευρέως για τον τερματισμό επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής καθώς και για την πρόληψη νέων υποτροπών.

Η προπαφαινόνη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από ασθενείς που έχουν στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια ή υποκείμενη καρδιοπάθεια, λόγω του κινδύνου προαρρυθμίας (πυροδότηση απειλητικών για τη ζωή κοιλιακών ταχυαρρυθμιών).

Στους ασθενείς υπό αγωγή με προπαφαινόνη θα πρέπει να γίνεται περιοδικά ηλεκτροκαρδιογράφημα για μέτρηση του διαστήματος QT, καθώς η παράταση αυτού υποδηλώνει αυξημένο κίνδυνο προαρρυθμίας.

Σοταλόλη – τι πρέπει να γνωρίζετε;
Η σοταλόλη είναι ένα αντιαρρυθμικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των υπερκοιλιακών και κοιλιακών ταχυκαρδιών. Χρησιμοποιείται για την πρόληψη υποτροπών κολπικής μαρμαρυγής.

Η σοταλόλη χρησιμοποιείται σε ασθενείς με συνυπάρχουσα στεφανιαία νόσο. Ο κίνδυνος προαρρυθμίας αυξάνεται με την αύξηση της δόσης και κατά τη συγχορήγηση με άλλα φάρμακα που παρατείνουν το QTδιάστημα.

Στους ασθενείς υπό αγωγή με σοταλόλη θα πρέπει να γίνεται περιοδικά ηλεκτροκαρδιογράφημα για μέτρηση του διαστήματος QT, καθώς η παράταση αυτού υποδηλώνει αυξημένο κίνδυνο προαρρυθμίας.

Φλεκαϊνίδη – τι πρέπει να γνωρίζετε;
Η φλεκαϊνίδη είναι ένα αντιαρρυθμικό φάρμακο που χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία των υπερκοιλιακών ταχυκαρδιών. Χρησιμοποιείται ευρέως για τον τερματισμό επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής καθώς και για την πρόληψη νέων υποτροπών.

Η φλεκαϊνίδη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από ασθενείς που έχουν στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια ή υποκείμενη καρδιοπάθεια, λόγω του κινδύνου προαρρυθμίας (πυροδότηση απειλητικών για τη ζωή κοιλιακών ταχυαρρυθμιών).

Στους ασθενείς υπό αγωγή με φλεκαϊνίδη θα πρέπει να γίνεται περιοδικά ηλεκτροκαρδιογράφημα για μέτρηση του διαστήματος QT, καθώς η παράταση αυτού υποδηλώνει αυξημένο κίνδυνο προαρρυθμίας.